trang nhà l trang sách l bản tin l thiền học l tiểu sử l trang thơ l h́nh ảnh l bài vở
MỸ LỆ LÀ NIỀM VUI
JINARAJADASA
Người ta hỏi ông Thales: Việc ǵ đẹp nhứt ? Ông đáp: “Vũ trụ đẹp nhứt v́ Vũ trụ là công tŕnh của Thượng Đế”.
Nhưng cái đẹp của Vũ trụ, chúng ta có t́m mới thấy. Chúng ta phải dọn ḿnh để được mẫn cảm, thanh khiết và yêu thương. Chúng ta c̣n phải lắng tai nghe các nghệ sĩ ca hát, xưng tụng các vẻ đẹp của đất trời.
Cảm mến cái đẹp của Thượng Đế, chúng ta cũng muốn các tác phẩm của chúng ta đẹp đẽ. Chúng ta hướng về các Khuôn Mẫu ở một cơi nào đó v́ tất cả đều có sẵn trong Vũ trụ, chúng ta chỉ cần khám phá mà thôi.
Tại sao ta yêu Mỹ Lệ như vậy ? V́ nó dắt dẫn chúng ta đến Thượng Đế và là một nguồn vui.
Trong bài sau đây, tác giả diễn tả các giai đoạn của sự kiếm t́m Mỹ Lệ.
A. Đ.
Tại sao Đấng Từ Bi yêu thương nồng nàn mà đời không được mấy vui ? Tôi không biết. Tôi chỉ biết rằng Ngài yêu thương và nếu chúng ta t́m, chúng ta sẽ thấy được Ngài và sẽ chia xẻ niềm vui của Ngài.
Tất cả đều nằm trong sự t́m kiếm của chúng ta. Chúng ta sẽ nói với người đời biết là ta đă t́m kiếm như thế nào.
Chúng ta t́m được nguồn vui của Ngài nơi nào chúng ta thấy sự Mỹ Lệ và chân thành chiêm ngưỡng nó. Và không có một nơi nào mà chúng ta không t́m thấy sự Mỹ Lệ dù ở thế gian, địa ngục hay Thiên đàng. Chúng ta hăy nh́n lại quá khứ và nói lên những điều ta thấy.
Trước hết, ta nh́n vào những vật bất động. Sự quay tṛn của điện tử trong nguyên tử, sự kết hợp các nguyên tử thành phân tử, các phân tử thành nguyên tố, các nguyên tố thành tinh thể, đâu đâu đường ngay và đường cong cũng được phối trí cân đối, nhịp nhàng. Hăy ngắm hạt tinh thể của tuyết, nó quả là một tư tưởng nhỏ bé nhưng hoàn hảo của Thượng Đế. Hăy nh́n vào quặng hoàng thiết và xem nó được cấu tạo như thế nào với các mặt tam giác, tứ giác và ngũ giác của nó. Làm sao mỗi viên tinh thể có thể giữ nguyên h́nh dạng trong lúc nó kết hợp với các tinh thể khác ? Hăy nh́n xem sự cấu tạo của tinh thể tuyết trong kiếng hiển vi, hăy ngắm một dung dịch đang nguội, h́nh dáng và màu sắc chúng nó tinh tế và huy hoàng làm sao ! Mỹ Lệ là niềm vui, và thật sự, họ rất vui vẻ, những ai ngắm xem, t́m kiếm ở nguyên tử, ở yếu tố, ở dung dịch và cả trong khối đá !
Và những ai t́m sự Mỹ Lệ, trong những vật nầy mà t́m ra được là chính v́ họ đă nhận thấy nụ cười của Đức Từ Bi. V́ mọi nét đẹp là vẻ đẹp của Ngài và khi chúng ta thấy được thánh dung của Ngài, ḷng ta sẽ tràn ngập niềm vui.
Bây giờ ta hăy nh́n xem những sinh vật bé nhỏ khác. Đây là khuê tảo, một sinh vật tí ti sống dưới nước. Bạn không thể tưởng tượng Người Sáng Tạo ra chúng vui vẻ thế nào khi nặn ra h́nh dáng chúng. Ta cảm được niềm vui của Ngài khi ta nhận thấy vẻ đẹp của các h́nh thể nầy. Là v́ không phải Ngài chỉ nghĩ đến nó một lần mà thôi, mà Ngài luôn luôn lưu ư đến nó và c̣n dự trù tạo tác những h́nh thể đẹp hơn ở tương lai. Thế nên những ai yêu thiên nhiên phải giàu tưởng tượng mới có thể cảm thấy Đồ án sáng tạo của Ngài ở tương lai như thế nào.
C̣n vẻ đẹp của băi cỏ, bụi cây, của dây leo, của đại thọ, đâu có ai chân thật, thanh khiết và từ tâm mà không cảm mến đến mức tưởng ḿnh là chúng ? Bạn cũng cảm mến vẻ đẹp của tảng đá thô sơ, nó dường như đang ôm ấp và bảo vệ mọi vật xung quanh trong một sự an nghỉ hoàn toàn.
Trước vẻ đẹp của biển cả mênh mông, chúng ta chỉ c̣n biết yên lặng ngắm nh́n. Tôi nghĩ biển cả là tấm gương của Ngài chớ không phải là một phần của tạo vật vô tri. Cảnh mặt trời lặn phải chăng giống như một cái cửa mở với tiếng của Ngài gọi bên kia: “Lại đây, bao nhiêu điều tâm hồn mong mỏi đều có ở đây”. Trước dăy núi sừng sững như toán lính đứng chào, khi nh́n lên, chúng ta nghĩ đến Ngài và cảm thấy sự b́nh an trên gương mặt oai hùng của Ngài. Đất hoang và đồi rậm, thung lũng và đồng xanh, rặng cây và ḍng nước, chúng hiện lên như những nụ cười trên mặt người yêu đang ngủ và mơ một giấc mơ sung sướng. C̣n biển cả phải chăng là Đấng Mỹ Lệ đang biểu dương sức mạnh, đang nô đùa hay đang cau có ? Tay của Ngài đang đập phá nhưng ta hôn cánh tay Ngài; Ngài đang ban ân lành và ta ngă vào ḷng Ngài và mơ mộng với Ngài. Biển quả là một niềm an ủi và một người bạn hiền lành.
Về vẻ đẹp của chim chóc, của thú cầm và của sinh vật sống dưới nước, trên không và ở mặt đất, chúng ta đâu cần nói lên, v́ tất cả ai đă t́m, đều thấy. Hăy thương yêu. Hăy thương yêu rồi bạn sẽ thấy Đấng Mỹ Lệ, hăy thanh bạch rồi bạn sẽ thấy quyền lực của Ngài, hăy chân thật rồi bạn sẽ sử dụng được quyền lực ấy. Và quyền lực ấy là Luật Trời, là dấu hiệu của Mỹ Lệ, một nguồn vui khôn tả.
C̣n có một sự Mỹ Lệ khác, thuộc phạm vi trí thức, đó là sự Mỹ Lệ của tư tưởng và của giới tư tưởng. Có một sáng tác nào đẹp đẽ, cao cả và oai nghiêm hơn Ấn Độ giáo với những lời dạy rằng Đại Ngă hiện diện trong tất cả nhưng mắt phàm không thấy được, tai phàm không nghe được và trí phàm không nghĩ được ? Đại Ngă ấy đơn độc, b́nh an, bất động tuy vẫn thắm thía, linh động và điều hành vạn vật.
Luật thiên nhiên vĩnh cửu cố hữu và bất biến hằng tạo tác và phá hoại ở cơi hữu h́nh và vô h́nh, luật ấy vừa là T́nh thương và Minh triết, vừa là Công b́nh và An lạc, cái tinh hoa của Phật giáo đẹp đẽ làm sao ! C̣n có chi cao cả hơn tư tưởng cho rằng mỗi linh hồn đều tự do và có thể giải thoát ḿnh với chính sức ḿnh, và nếu họ muốn, họ có thể trở thành một Đấng Cứu Thế sau nầy !
C̣n có ǵ phấn khởi hơn giáo lư của Đức Zoroastre, Ngài dạy rằng niềm vui thanh cao nhứt của con người là được làm chiến sĩ của Thượng Đế và chiến đấu bằng những khí giới hiền lành, là tư tưởng chơn chánh, lời nói chơn chánh và hành động chơn chánh. Để thêm sức mạnh cho linh hồn, có ǵ quí bằng lời dạy của Hồi giáo cho rằng bất kỳ điều chi Thượng Đế đưa lại cho ḿnh, dù khổ đau hay sung sướng th́ con người không nên hỏi han, t́m hiểu mà chỉ cúi đầu vâng chịu: “Hỡi Thượng Đế, con xin tuân ư của Ngài”. Chắc chắn không có tín ngưỡng nào đơn giản và đẹp đẽ hơn lời dạy của Đức Khổng Tử là con người sinh ở trong giai cấp nào cũng có thể thành một bậc quân tử bằng sự tự trau luyện ḿnh với đạo lư, văn thơ và âm nhạc để có thể đảm trách các nhiệm vụ của quốc gia. Hỏi c̣n có điều chi cảm động bằng lời của Chúa dạy rằng: “Khi yêu Chúa th́ ta phải yêu người bên cạnh như yêu chính ḿnh”, và dáng bộ của Ngài mở rộng hai cánh tay trước những kẻ cần lao lam lũ và nói: “Hăy đến với ta, hỡi các con đau khổ, ta sẽ cho các con nghỉ ngơi”.
Hoa lan, hoa hồng, hoa hướng dương, hoa lưu ly và các thứ hoa mà bạn thích, hỏi rằng bạn có thể nói hoa nầy đẹp hơn hoa kia không ? Tất cả chúng nó há không phải là hoa và là thành quả của giấc mơ của loài thảo mộc về tương lai ? Sự việc cũng y như vậy trong các giới tư tưởng và tôn giáo. Dù Thánh điện lớn hay nhỏ, bao giờ Thánh điện là của Ngài th́ Ngài bao bọc nó trong ân điển rực rỡ của Ngài để chuyển nó thành một tôn giáo siêu không gian và thời gian. Tôn giáo của Mỹ Lệ. Trong công việc tạo lập Tôn giáo tương lai nầy, các tôn giáo của chúng ta hiện nay chẳng qua là những những cuộc thí nghiệm của Ngài.
Trong số các nhà khoa học và nhà tư tưởng, thi sĩ và nghệ sĩ, bốn người được xem là những bực tiền phong của Tôn giáo Mỹ Lệ nầy. Ấy là Plato, Dante, Ruskin và Wagner, họ đă cảm biết tương lai như thế nào. Là v́ âm nhạc, một nghệ thuật huyền diệu nhứt, sẽ nói lên sự ḥa hợp ở quốc gia, ở gia đ́nh và ở con người mai hậu; là v́ nghệ thuật sẽ là một nguồn vui và sẽ được phụng sự ở các con đường sạch sẽ, các ngôi nhà nguy nga và các khí cụ xinh xắn; là v́ nơi nơi, triết lư và tôn giáo, khoa học và nghệ thuật sẽ được dành một chỗ xứng đáng để dẫn dắt ta từ ngôi sao nầy đến ngôi sao khác; là v́ xuyên qua mọi vật đẹp đẽ, chúng ta sẽ thấy Khuôn Mẫu của chúng và nhờ thế, cuối cùng ta sẽ thấy được Ngài, Đấng Từ Bi duy nhứt mà mọi tư tưởng toàn là Khuôn Mẫu. Bốn người mà thành nhà tiền phong như thế là v́ họ đă suy tư với Đấng Từ Bi và vẫn c̣n suy tư với Ngài. Sung sướng cho những ai có thể suy tư với họ để chuẩn bị ngày Vinh Quang cho thế hệ tương lai.
Vẻ đẹp các sản phẩm của con người cũng biểu lộ Khuôn Mẫu của sự vật. Những bài diễn văn hùng biện, những lời vàng ngọc của văn chương nói lên cách thức Thượng Đế biểu hiện ở con người, các bức tranh chuyển cuộc đời thành ư tưởng, những vở kịch biến thế giới thành ư chí, những pho tượng diễn tả vẻ đẹp linh động hay trầm tư, các công tŕnh kiến trúc phô bày một thứ âm nhạc bất động, mỗi mỗi là một cửa sổ để cho chúng ta ngắm nh́n sự Mỹ Lệ ở chân trời xa.
Một h́nh thức tuyệt diệu của nghệ thuật là âm nhạc, nó đưa chúng ta đến đối diện với Đấng Từ Bi, sau khi vén lên tất cả các tấm màn từ cái một, ngoại trừ cái sau cùng mà chính t́nh thương cũng không sao vén bỏ được. Mặc dầu âm nhạc và t́nh thương (tuy khác nhau nhưng vẫn là một) biểu lộ sự mong mỏi của Ngài đến với những kẻ thân yêu, tấm màn chót nầy vẫn c̣n lại cho đến khi nào chính tay Ngài vén nó, và điều nầy sẽ đến khi chúng ta học được rằng hành động tạo nên đời sống.
Sự Mỹ Lệ cũng hiện ở những kẻ thân yêu. Khi ta thương ai, chúng ta thấy ở họ một vẻ đẹp của Ngài. Bởi vẻ đẹp của Ngài mà chúng ta thương mến trẻ con và thiết tha với bạn; và chính Ngài chớ không phải là ai khác, kêu gọi chúng ta yêu Ngài qua chàng trai hay cô gái. Sung sướng thay cho ai đă thấy được Đấng Từ Bi ở người ḿnh yêu, v́ chừng đó, mục đích đă đạt được và cuộc kiếm t́m sẽ an bày: họ đă đến nơi và chỉ c̣n tăng trưởng trong ân huệ của Ngài. Mỹ Lệ là một niềm vui, là di sản dành cho tất cả, nhưng chỉ có những ai yêu mến nhau như là những linh hồn mới thấy được Thượng Đế ở mỗi người.
Cuối cùng, đây là vẻ đẹp của địa ngục. Là v́ không có một tư tưởng nào mà Đấng Từ Bi không suy tư, không một t́nh cảm nào mà Ngài không cảm xúc, và Ngài đau khổ với chúng ta khi số phận của chúng ta là rơi vào địa ngục. Khi chúng ta gặp cảnh đau buồn mà biết được có Ngài ở bên cạnh th́ chúng ta sẽ vui ḷng chịu đựng. Kẻ tử đạo mà thấy được Ngài th́ không đau đớn khi bị hành h́nh. Ṿng hoa của cuộc đời mà mỗi người trong chúng ta phải tự t́m chính là thấy được Ngài ở địa ngục; và ṿng hoa ấy đáng cho chúng ta t́m v́ biết Ngài ở đó, chúng ta sẽ có đủ can đảm đương đầu với mọi đau khổ và sau cùng sẽ chiến thắng. Nhưng trước khi gặp Ngài ở đó, các vết thương của linh hồn phải được chữa xong và Ngài sẽ đặt lên ở mỗi vết thương đă lành một dấu hiệu, một thánh giá và giữa thánh giá ấy, một hoa hồng sẽ nở. Và mùi hương của mỗi bông hồng sẽ thức động những giấc mơ ở tâm con người. Bởi v́ chúng ta đau khổ là để cho người khác mơ.
MỸ LỆ LÀ NIỀM VUI
Có một quyền lực đổi mới vạn vật, ấy là Mỹ Lệ, nó luôn luôn mang lại một niềm vui. Hăy thương yêu rồi bạn sẽ thấy Đấng Mỹ Lệ, hăy tôn thờ rồi bạn sẽ hợp nhứt với Ngài, hăy phụng sự rồi bạn sẽ cứu rỗi nhân lọai.
Đó là chơn lư thứ hai mà anh và tôi sẽ nhơn danh Ngài để truyền lại cho đời.
Người dịch: Vũ thị Dung
(Trích tạp chí Ánh Đạo số 20 năm 1971)
trang nhà l trang sách l bản tin l thiền học l tiểu sử l trang thơ l h́nh ảnh l bài vở