VỀ THỰC CHỨNG CHƠN NGÃ  BẰNG TÌNH THƯƠNG Tác giả I.K.Taimni (Trích Self-Realization through Love) Bản dịch: Chơn Như - 2011

VỀ THỰC CHỨNG CHƠN NGÃ

 BẰNG TÌNH THƯƠNG

 

Có nhiều con đường tùy chọn mà ta có thể bước trên đó để thành tựu việc hiệp nhất với Thượng Đế hoặc điều thường được gọi là Thực chứng Chơn ngã. Con đường Sùng tín hoặc Tình thương mà tiếng Bắc phạn gọi là Bhakti-mārga nói chung được coi là một phương án tùy chọn đối đãi với con đường Tri thức tức Jñāna-mārga mà Yoga Sūtra của Patanjali có bàn tới. Karma-mārga tức con đường Hành động được coi là phụ trợ cho cả hai bởi vì nó ngụ ý phải tẩy trược tâm trí, ngăn ngừa việc tạo ra thêm nghiệp nữa và làm giảm nhẹ ngã chấp. Nó mang lại giới luật tự giác cần thiết để đưa tâm trí nhập vào trạng thái thích hợp để thực hành Yoga theo bất cứ phương pháp nào.

Trong những ngữ cảnh khác, chúng tôi có giải thích rằng cái gọi là các hệ thống Yoga khác nhau thật ra không phải là những phương pháp thật sự độc lập và tự thân đầy đủ để Thực chứng Chơn ngã như thiên hạ thường giả định. Nói cho đúng hơn ta nên coi chúng là các nhánh khác nhau của Khoa Yoga bao quát, mỗi hệ thống này nhấn mạnh tới một phương tiện thiện xảo nào đấy của Yoga nhiều hơn phương tiện thiện xảo kia. Chẳng những thế, ai bước trên con đường Yoga cũng đều có thể chọn theo một trong những pháp môn tức phương tiện thiện xảo này vào một lúc đặc thù nào đấy thể theo nhu cầu cá biệt của mình trong lúc ấy cùng với giai đoạn tiến hóa mà mình đang trải qua.

Điều quan trọng mà ta nên luôn luôn nhớ kỹ là con đường phát triển tâm linh không phải là một lối mòn mà mọi người cứ phải lê bước theo đó để đạt tới mục tiêu của mình. “Mỗi người là sự sống, sự thật và thánh đạo” của mình, con đường mà y noi theo vốn từ bên trong chính y bộc lộ ra khi y tiến lên theo sự độc nhất vô nhị cá biệt của mình cùng với vai trò mà y được dự kiến đóng giữ trong Thiên cơ của một tương lai xa vời.

Bhakti-Sūtra của Nārada trình bày một số đặc điểm nổi bật của con đường sùng tín hoặc tình thương; nó được coi là một loại cẩm nang dành cho những người muốn thực chứng Thượng Đế nhờ vào quyền năng tình thương. Nó không bàn tới đề tài này một cách điêu luyện vốn hiển nhiên trong những bộ luận như Yoga-Sūtra và Śiva-Sūtra. Nhưng nó trình bày một ý niệm rất hay ho về Bhakti-mārga và rất có ích cho những người nào đang ra sức trau dồi lòng sùng tín cần có sự hướng dẫn và thông tin nào đấy về đề tài này trong những giai đoạn phát triển ban sơ. Đối với những người nào có bản chất xúc động đặc biệt thích hợp với Bhakti-mārga thì Bhakti-Sūtra có thể được dùng làm một chỉ nam rất hữu ích.

Nhưng theo những điều vừa nêu trên, ta không nên kết luận rằng lòng sùng tín chỉ cần thiết cho những người có tính khí xúc động; còn những người bước trên con đường tri thức có thể miễn trừ nó. Thiên nhiên nhắm vào một sự toàn bích toàn diện của cá tính và điều này có nghĩa là mọi khía cạnh của bản chất con người phải được phát triển vào lúc này hoặc lúc khác trong một chuỗi những kiếp sống mà cá thể phải trải qua để phát triển tâm linh; nó cuối cùng kết thúc khi ngài đạt được sự Thực chứng Chơn ngã và Giải thoát khỏi những điều hão huyền, hạn chế của các thế giới biểu lộ. Việc có được một tính khí xúc động trong một kiếp đặc thù chỉ có nghĩa là trong kiếp đặc thù ấy, cá thể ắt thấy mình dễ dàng bộc lộ những tiềm năng tâm linh của mình qua bản chất xúc động nhiều hơn hẳn so với những thứ khác.

Lòng sùng tín siêu việt được những khía cạnh thấp hèn trong bản chất con người, biểu hiện qua những xúc động, tư tưởng và tác động cùng với sự phát triển của nó trong giai đoạn cao hơn; điều này không tùy thuộc vào phạm vi hạn hẹp và năng lực của các xúc động. Chính thể Bồ đề tức Ānandamaya-kośa mới bước vào tác động ở những giai đoạn cao siêu và chính sự giáng nhập của những thần lực từ cõi Bồ đề mới làm nảy sinh ra những xúc động thanh bai tuyệt vời vốn được trải nghiệm trong những giai đoạn này. Thật vậy những trải nghiệm ấy có bản chất tinh vi đến nỗi chẳng những ta không thể mô tả được chúng mà chúng còn không thể biểu diễn được qua những xúc động thông thường. Chính vì vậy mà một người sùng tín thường xuyên bị choáng ngợp bởi những xúc động mãnh liệt yêu thương Thượng Đế trong những giai đoạn đầu thì đến những giai đoạn sau này lại trở nên tịch lặng, tự chủ và dè dặt.

Trước khi ta có thể tiến thân thêm nữa thì ta nên minh giải chân ý nghĩa của từ Bắc phạn Bhakti để chứng tỏ nó khác với tình thương và lòng sùng tín như thế nào, đây là hai từ trong tiếng Anh thường được dùng để dịch từ ngữ Bắc phạn này.

Từ ngữ tình thương có một phổ hàm ý rất rộng và ngày nay bắt đầu được dùng một cách rất thoải mái. Ở dưới dạng cao nhất và thuần túy nhất, đó là một khía cạnh của chính Thượng Đế, ngài chẳng những yêu thương mọi chúng sinh và chăm sóc cho những nhu cầu và tiến hóa của chúng qua cơ chế phức tạp của Thiên nhiên mà ngài còn thể hiện là chính Tình thương trong bản chất siêu việt của ngài. Chính vì thế mà ta thấy tình thương thấm nhuần trọn cả cuộc sống và biểu hiện bằng nhiều cách khác nhau qua mọi sinh linh.

Vì vậy ta ắt thấy rằng mặc dù quan niệm tình thương ở dưới dạng cốt lõi và cao siêu nhất vốn thánh thiện và liên kết với sự trải nghiệm tinh vi tuyệt vời trong cuộc sống, song biểu hiện của nó dưới dạng thô thiển và thấp nhất qua giới động vật và nhân loại đã khiến ta có được quan niệm bị dung tục hóa và bại hoại đến mức thấp nhất. Đại đa số những người ngay cả được cho là thông minh cũng coi nó là hầu như đồng nghĩa với sự đam mê tình dục khi họ mù quáng theo đuổi khoái lạc. Từ ngữ Bhakti chẳng dính dáng gì tới dạng tình thương hạ đẳng hoặc là nơi động vật hoặc là nơi giới nhân loại cho dù nó kết hợp với tính dục hay không đi chăng nữa. Bhakti được dùng để chỉ cái tình thương mà con người có thể có đối với Thượng Đế hoặc là trong cõi trừu tượng hoặc là đối với những Đấng Thiêng Liêng vốn được coi là những biểu tượng để biểu diễn Thượng Đế nhập thể.

Ý nghĩa của lòng sùng tín cũng lan tỏa và mơ hồ. Để hiểu được nó trọn vẹn ta phải phân biệt giữa ba dạng mà lòng sùng tín thường biểu hiện qua đó: 1/. tận tụy với một sự nghiệp, 2/. sùng tín với một cá nhân và 3/. sùng tín với Thượng Đế.

Tận tụy với một sự nghiệp rất thông dụng và đâu đâu ta cũng thấy thiên hạ tham gia vào những phong trào được phát động để xúc tiến một sự nghiệp. Lòng tận tụy thuộc loại này dĩ nhiên tùy vào bản chất của sự nghiệp mà người ta tìm cách xúc tiến. Nếu sự nghiệp đó là chính nghĩa, mang lại phúc lợi, được những người có bản chất đạo đức và tâm linh đảm đương rồi triển khai thỏa đáng thì sự tận tụy ấy sẽ tạo ra những kết quả mang lại hạnh phúc hoặc phúc lợi đủ thứ cho một số lớn người ta và trong quá trình triển khai ấy, những tiềm năng tâm linh của những kẻ dấn thân vào việc xúc tiến chính nghĩa sẽ bộc lộ ra. Nhưng nếu sự nghiệp ấy là gian tà do những kẻ không có tư cách đạo đức và tâm linh chủ mưu, những kẻ ấy có khuynh hướng chọn theo những phương pháp tàn nhẫn vô lương tâm thì sự tận tụy ấy có thể sẽ trở thành phương tiện gieo rắc biết bao đau khổ trên qui mô lớn. Lịch sử và lộ trình của nhiều phong trào dựa trên những cân nhắc ý thức hệ ngày nay chứng minh rõ ràng sự thật của điều ta vừa nêu trên.

Lòng sùng tín đối với một cá nhân mặc dù không có kết quả ảnh hưởng xa rộng như thế, vẫn tùy thuộc vào bản chất và động cơ thúc đẩy của chủ thể sùng tín và đối tượng sùng tín. Trong địa hạt chính trị hoặc kinh doanh vốn có liên quan tới quyền lực và tiền bạc, trong hầu hết trường hợp đó không thật sự là lòng sùng tín mà chỉ là tự tư tự lợi ngụy trang dưới dạng sùng tín. Khi nó thoát khỏi những khuyết điểm này và dựa trên sự gắn bó với một người vì người ấy có những phẩm chất trí thức, đạo đức hoặc tâm linh thì nó có một phẩm chất nào đấy vượt trội về mặt đạo đức hoặc tâm linh vốn vừa nâng người ta lên lại vừa khiến người ta khâm phục.

Nhưng trong loại sùng tín này có một nguy cơ cố hữu mà tín đồ phải cảnh giác. Nó có khuynh hướng ít nhiều hạn chế hoặc thậm chí giam hảm cái trí của người tín đồ khiến cho nó không có năng lực xét tới những ý niệm và vấn đề của cuộc đời một cách tự do không bị thiên kiến hoặc tiên kiến. Chẳng hạn như nếu cá thể sùng tín với một vị thầy tâm linh hoặc một tôn giáo thì tâm trí của y có thể trở nên bị chế định đến nỗi những giáo huấn của vị thầy đặc thù ấy khiến cho nó không thể nhìn thấy và trân trọng được những khía cạnh khác của sự thật vốn cũng quan trọng như thế. Nó cũng có thể hạn chế phạm vi chú ý và hoạt động của y bên trong một tầm mức cực kỳ hạn hẹp. Đạo tràng của các vị đạo sư rải rác khắp Ấn Độ chật ních những người mà cuộc đời của họ bị “tù túng, câu thúc và giới hạn” bên trong bốn bức tường đã cố ý được dựng nên bởi những kẻ muốn cô lập tín đồ của mình khỏi ngoại giới vì sợ mất tín đồ.

Do đó ta ắt thấy rằng cả lòng tận tụy đối với một sự nghiệp lẫn lòng sùng tín đối với một cá nhân đều chẳng những có thể có đủ thứ khuyết tật, mà nói chung còn có tác dụng hạn chế rất nhiều sự tự do của cái trí và tác động về phần cá thể khiến cho y có thể bôc lộ thoải mái những tiềm năng trí tuệ và tâm linh của mình. Chỉ có lòng sùng tín đối với Thượng Đế mới chẳng những thoát khỏi những khuyết tật và nguy cơ này mà còn có năng lực và tiềm năng bộc lộ vô hạn những tiềm năng Thiêng liêng tâm linh vốn ẩn tàng bên trong tâm hồn của mọi người. Nó chẳng những có năng lực kích thích ghê gớm những tiềm năng này mà còn vì nó hướng về một nguồn tình thương và cực lạc vô hạn cho nên nó có thể mang lại một sự đáp ứng với quyền năng tâm linh ấy để hoàn toàn biến đổi cuộc sống của tín đồ. Chính vì thế mà người ta ưa lòng sùng tín với Thượng Đế hơn sùng tín với cá nhân; trong câu kinh 81 của Bhakti- Sūtra có khuyên nhủ và nhấn mạnh tới điều ấy. Ngay cả khi lòng sùng tín được hướng về bậc đạo sư của mình thì ta nên hướng nó không phải về phàm ngã của ngài mà về Thượng Đế lồng khung trong đấy. Ishavara là Sư phụ chân thực của mọi người tầm đạo và tín đồ vốn được nêu rõ trong câu kinh sau đây của Yoga- Sūtra

 

Mặc dù trên thế giới có nhiều tôn giáo, mỗi tôn giáo đóng vai trò hướng dẫn cách ứng xử của tín đồ, nhưng ta cần nhớ mục đích và bản chất cốt lõi của tôn giáo trong đời sống của con người. Bất cứ nơi đâu có thể có những khía cạnh khác của tôn giáo thì ta thấy khía cạnh duy nhất quan trọng nhất và cốt yếu nhất chính là việc nó nêu rõ, minh giải phương tiện để tìm Thượng Đế. Các quan niệm về Thượng Đế có thể biến thiên, những con đường đi tìm Thượng Đế có thể tùy duyên, những giới luật có thể thay đổi theo các tôn giáo khác nhau nhưng cái mục đích cốt lõi này vốn là nền tảng của tất cả và chung cho mọi tôn giáo. Nếu không có mục đích này thì tôn giáo không  còn là tôn giáo cho dù nó có thể là gì đi chăng nữa. Những phép ứng xử và những chuyện linh tinh trong sinh hoạt tôn giáo do các tôn giáo khác nhau qui định chỉ là phương tiện chứ không phải là cứu cánh tự thân mặc dù nhiều tín đồ coi đó là cứu cánh. Ta phải nhấn mạnh sự kiện nêu trên, lập đi lập lại, chẳng những để khiến cho sinh hoạt tôn giáo có ý nghĩa hơn và có mục đích hơn mà còn khiến cho người tầm đạo sàng lọc được những điều cốt yếu trong sinh hoạt tôn giáo tách ra khỏi những điều không cốt yếu để chỉ tập trung vào những điều cốt yếu thôi.

Từ những điều nêu trên ta ắt thấy rằng tôn giáo có liên quan mật thiết với thần bí học hơn là huyền bí học; tôn giáo chính là cốt lõi của thần bí học và sinh hoạt thần bí. Thần bí gia thật ra không suy nghĩ gì mấy về những vấn đề khác liên quan tới nhân sinh, thậm chí cũng chẳng nghĩ gì về bản chất của vũ trụ của mình sống trong đó. Đối tượng duy nhất mà y tìm hiểu và sùng tín chính là Thượng Đế và y theo đuổi mục tiêu này với chú tâm nhất thiết và tập trung đến mức loại trừ được mọi điều khác nữa. Môn sinh Bhakti-Sūtra ắt có cảm tưởng là không có bất kỳ sự thảo luận về vấn đề nào khác trong trọn cả quyển sách này ngoại trừ vấn đề lòng sùng tín đối với Thượng Đế. Thần bí gia có liên quan tới Thượng Đế và chỉ Thượng Đế mà thôi, y coi trọn cả đời mình là vấn đề giữa bản thân và Thượng Đế. Trong Bhakti-Sūtra không đề cập tới bất kỳ vấn đề triết học trừu tượng nào hoặc vấn đề phát triển thần thông.

Việc tập trung toàn tâm toàn ý vào một mục đích duy nhất có lẽ là một trong những lý do tại sao con đường sùng tín lại hữu hiệu hơn nhiều so với những con đường khác cũng muốn đạt tới mục tiêu như nó. Không phải lo toan về những vấn đề triết học, không phải trì giới nghiêm ngặt, không phải tuân theo những khuôn mẫu xác định và những chuyện linh tinh trong sinh hoạt tôn giáo chỉ hạn chế tự do của mình. Người ta có thể trau dồi lòng sùng tín ở bất cứ nơi đâu mà người ta ngẫu nhiên ở đấy và trong bất kỳ tình huống nào mà mình lâm vào.

Song le điều này cũng có nghĩa là mục đích sùng tín với Thượng Đế không thể thành tựu được nếu cá nhân không đặt vấn đề này một cách nghiêm túc, và thật vậy, phải tha thiết hết lòng. Thượng Đế không đáp ứng lời kêu gọi của những người tầm đạo lười biếng, không toàn tâm toàn ý, y chỉ muốn có được những điều tốt đẹp nhất của cả nội giới lẫn ngoại giới, đời đạo song toàn hoặc là bằng lòng có những sự thỏa mãn xúc động bình thường về sinh hoạt tôn giáo chẳng hạn như cảm thấy thỉnh thoảng nhất thời phấn khởi trong những hoàn cảnh thuận lợi sinh ra do những kích thích ngoại lai như hát thánh ca v.v. . . Cái loại sinh hoạt tôn giáo vô tư lự này không thể đưa người ta đi quá xa, cùng lắm cũng chỉ giữ cho cá nhân chỉnh hợp được với lý tưởng tâm linh của mình thay vì đi lệch hoàn toàn ra khỏi đường đạo. Nhưng đây lại là tình huống mà hầu hết người tầm đạo lâm vào xuất phát từ đó họ phải khởi sự có một phương thức sinh hoạt tôn giáo cần mẫn hơn nếu họ muốn thật sự nghiêm túc.

Vì việc phát triển lòng sùng tín vốn cần thiết cho mọi người tầm đạo cho nên thắc mắc “Làm sao phát triển được lòng sùng tín?” đâm ra có tầm quan trọng sống còn và phải được cân nhắc kỹ lưỡng. Xét về một mặt thì con người kiểm soát được cái trí của mình nhiều hơn kiểm soát được xúc động. Ta dễ điều khiển cái trí tập trung vào bất cứ vấn đề gì có bản chất trí thức và dấn thân xem xét đủ thứ khía cạnh của vấn đề ấy. Ta đâu có dễ dàng khơi dậy được những xúc động của mình như vậy để bắt đầu cảm thấy tha thiết yêu thương bất kỳ ai mặc dù người ấy vốn thân thiết với ta. Như vậy, người tầm đạo nào quyết tâm trau dồi lòng sùng tín Thượng Đế phải học cách khởi sự. Vấn đề này không được đề cập minh bạch và thỏa đáng trong Bhakti-Sūtra. Những bước đầu tiên được người ta khuyên nhủ chỉ có thể thấu hiểu và chọn theo bởi những người nào đã hoàn toàn quen thuộc với tư tưởng và truyền thống Ấn Độ chứ không thể ứng dụng phổ quát. Vì việc trau dồi lòng sùng tín là cần thiết cho mọi người tầm đạo cho nên ta cần tìm hiểu để có thể ứng dụng được nguyên lý tổng quát vốn là nền tảng của sự trau dồi lòng sùng tín này.

Khi bàn đến vấn đề nêu trên, điều quan trọng nhất mà ta cần nhớ kỹ đó là việc phát triển lòng sùng tín, thật ra tuyệt nhiên không phải là chuyện phát triển mà là chuyện vén màn bí mật, vì Thực tại được gọi là Thượng Đế đã hiện diện trong tâm hồn mỗi người với sự huy hoàng viên mãn qua khía cạnh quan trọng nhất là chính Tình thương. Chắc chắn là nó vốn ẩn tàng, kẻ phàm phu không thể biết được nó vì những ham muốn và khuynh hướng phàm tục khác của y khiến cho nó ít nhiều mờ tối đi. Nhưng điều đã hiện diện rồi và chỉ mờ tối đi thôi có thể được vén màn che phủ để bộc lộ ra nếu ta biết đâu là những tác nhân làm cho nó mờ tối đi và chúng bị loại bỏ ra sao.

Ở đây ta không cần đi vào chi tiết vấn đề những khuynh hướng, hạn chế và hão huyền nào của con người đóng vai những tác nhân làm mờ tối khiến cho cá nhân chẳng biết được Thực tại ẩn tàng bên trong tâm hồn mình mà y hoài công mưu tìm nơi ngoại giới qua những khoái lạc đeo đuổi đủ thứ vô hạn. Điều mà ta cần phải hiểu rõ khi nhiệm vụ chân thực của ta nhằm giải quyết vấn đề khó khăn này chính là xử lý cái trí, giải thoát nó khỏi những khuynh hướng và ô nhiễm vốn đóng vai trò những tác nhân làm mờ tối che khuất Thực tại ẩn tàng bên trong đó. Khi cái trí đã được tẩy trược, đã hài hòa và thoát khỏi đủ thứ méo mó xuyên tạc thì những bức màn từ từ trở nên mỏng hơn rồi cuối cùng biến mất khiến ta càng ngày càng có ý thức về Thực tại mà một trong những khía cạnh của nó chính là Tình thương.

Như vậy, việc chuẩn bị sơ bộ để thay đổi tình thương cốt ở việc tẩy trược và làm hài hòa cái trí, chuyển nó sang trạng thái có thể đóng vai trò hiện thể biểu lộ tình yêu Thượng Đế. Chủ đích của mọi giới luật tự giác được qui định và đức hạnh cần phải trau dồi chính là việc tạo ra cái trạng thái tâm trí này, khi người tầm đạo đã thực hiện thành công điều ấy cũng như chọn theo những phương tiện khác để mở ra kênh dẫn giữa những mức nội giới và ngoại giới trong Bản thể của ta thì tình thương bắt đầu trào dâng từ bên trong một cách như nhiên và càng ngày càng tăng lên. Đó là vì sau này ta sẽ nêu rõ quá trình ấy vốn tự tái sinh. Ta càng yêu thương Thượng Đế thì ta càng biết được Ngài thêm nữa cho đến khi tri thức và tình thương hòa nhập thành ra một trạng thái thường xuyên có ý thức được Thực tại ấy, điều này được gọi là Thực chứng Chơn ngã.

Người tầm đạo nên lưu ý kỹ lưỡng hai giai đoạn này trên Bhakti-mārga. Giai đoạn đầu tiên là thời kỳ thường xuyên nỗ lực, giới luật tự giác, tẩy trược và phát triển được những đức tính cùng với những trạng thái tâm trí cần thiết để cho bhakti biểu hiện. Trong giai đoạn này những thời kỳ xúc động hưng cảm và trầm cảm luân phiên nối tiếp nhau. Nhưng nếu người tầm đạo kiên trì tinh tấn cực lực và có tiềm năng cần thiết bên trong mình thì y dần dần chuyển sang giai đoạn thứ nhì trong đó tình thương Thượng Đế bắt đầu trào dâng từ bên trong một cách như nhiên và thường xuyên với mức độ càng ngày càng gia tăng mà y không cần cố gắng gì nữa. Trạng thái này được gọi là parā-bhakti tức paramaprema, nó xuất hiện khi ta đạt được mức ý thức trực tiếp về Thực tại, nó được miêu tả rất hay trong câu kinh 54 khiến cho tín đồ được tự viên mãn, tràn đầy chí phước và “An bình không thể hiểu nổi”.

Ta cần phân biệt giữa hai giai đoạn này vì nếu chưa đạt tới giai đoạn thứ nhì và tín đồ chưa xác lập được tình yêu Thượng Đế thì y không thể nới lỏng sự tinh tấn nhằm trau dồi một cách cực lực nhất những trạng thái yêu thương sâu sắc hơn được gọi là prema. Có quá nhiều người tầm đạo bắt đầu tưởng tượng rằng họ đã đạt được trạng thái yêu thương cao nhất và không cần làm bất cứ điều gì thêm nữa khi thật ra họ vừa mới nhập vào con đường bác ái và chỉ trải nghiệm tình thương dưới dạng sơ cấp nhất. Trải nghiệm yêu thương thuộc loại này thật là tuyệt diệu và phi thường đến nỗi chỉ một chớp lóe của nó cũng có thể bị tín đồ nhầm lẫn là trải nghiệm cao nhất trong địa hạt này, khiến cho y có khuynh hướng nới lỏng sự tinh tấn trong việc trau dồi cái tình thương vốn khôn dò và vượt ngoài tầm mọi trải nghiệm của con người. Nếu y không cảnh giác mà lại đâm ra tự mãn thì sẽ bắt đầu có sự ngưng đọng ngăn cản y đạt tới giai đoạn thứ nhì paramaprema trong đó sự bành trướng tình thương trở nên tự tái sinh.

Vấn đề liệu lòng sùng tín có nên được hướng về phía một Thượng Đế hữu ngã hoặc vô ngã hay chăng khiến cho người tầm đạo bối rối. Một số người tầm đạo thấy không thể khơi dậy xúc động của mình hướng về một Thực tại vốn không có hình tướng, không có thuộc tính và vì vậy dường như không thể đáp ứng với tình thương của mình. Những người khác nghĩ rằng không nên tưởng tượng và tôn thờ điều vốn là một Nguyên khí siêu việt thấm nhuần vạn vật xét theo bản thể biểu hiện qua một hình tướng cụ thể. Khó khăn này vốn dựa trên một quan niệm sai lầm hoặc một ý niệm lẫn lộn liên quan tới bản chất của Thực tại mà ta gọi là Thượng Đế. Chỉ có một Thực tại Nhất như với hai khía cạnh – siêu việt và biểu lộ. Xét theo khía cạnh siêu việt thì đó là một Nguyên khí không có bất kỳ hình tướng hoặc thuộc tính nào. Xét theo khía cạnh biểu lộ thì chính cơ sở ẩn đằng sau vũ trụ biểu lộ lại là một sáng tạo trong trí của Trí tuệ Thượng Đế. Do đó, cho dù ta điều khiển lòng sùng tín của mình hướng về một Thượng Đế hữu ngã dưới dạng một biểu diễn biểu tượng của một số thuộc tính của Ngài hay là một sự nhập thể trong hình tướng con người hoặc là ta thờ phụng Ngài theo khía cạnh vô ngã thì điều này cũng chẳng có gì quan trọng. Lòng sùng tín của ta đạt tới Thực tại Nhất như và sự đáp ứng cũng xuất phát từ cùng một Thực tại ấy. Mọi tín đồ thông minh ngay cả khi y tôn thờ Thượng Đế dưới dạng cụ thể đều biết một cách hữu thức hoặc vô thức sự kiện theo đó lòng sùng tín của y được hướng về Thực tại thấm nhuần và bao trùm trọn cả vũ trụ; vì vậy Thực tại ấy cũng hiện diện với sự rực rỡ đầy đủ nhất và quyền năng trọn vẹn nhất dưới dạng cụ thể được dùng làm biểu tượng của nó.

Mặc dù một hình tướng cụ thể - vốn là biểu diễn tượng trưng của một cá thể dưới dạng hóa thân – cũng giúp cho một số người bằng cách mang lại cho tâm trí họ có một sự vật cụ thể nào đấy để tưởng tượng, song điều này không cần thiết đối với mọi  tín đồ. Người ta có thể điều khiển lòng sùng tín của mình và trau dồi nó ở mức cao nhất hướng về cái Thực tại vốn vô ngã ẩn tàng bên trong tâm hồn của chính ta. Thực tại này chắc chắn là vô hình tướng, không ai nhìn thấy được và nghe thấy được; thế nhưng vì nó tồn tại dưới dạng trọn vẹn bên trong tâm hồn của chính ta, là cội nguồn của mọi tri thức, quyền năng, sự cực lạc cùng với mọi thứ liên quan tới sinh hoạt tâm linh, cho nên chẳng những lòng sùng tín có thể được hướng về nó mà còn có thể được phát triển tới cường độ cao nhất thậm chí ngây ngất xuất thần.

Dường như không thể tin được việc người ta có thể yêu thương điều không có hình tướng, thực chất hoặc âm thanh với cường độ mãnh liệt nhất vì không điều gì biểu thị sự tồn tại của nó; nhưng đó quả thật là một vấn đề trải nghiệm sống động nhất và kỳ diệu nhất đối với những người nào thật sự sùng tín và Thiên ân thường giáng xuống họ, nâng tâm thức họ lên tới những độ cao ngây ngất xuất thần. Do đó không có lý do gì để bị nản lòng nếu một cá thể không cảm thấy có bất cứ sự thu hút nào hướng về một hình tướng đặc thù. Ngay cả Thượng Đế dưới khía cạnh vô ngã cũng có thể là đối tượng của loại sùng tín cao siêu nhất.

Thật vậy, lòng sùng tín đối với một Thượng Đế hữu ngã nếu có thực và mãnh liệt ắt có khuynh hướng càng ngày càng vô ngã vì nó có khuynh hướng vượt qua những hạn chế của hình tướng, thời gian và không gian cũng như đưa tâm thức của tín đồ tiếp xúc với Thực tại Nhất như vốn vượt trên thời gian và không gian. Khi điều này xảy ra thì tình thương dưới dạng tuyệt vời nhất vẫn trào dâng từ bên trong dường như thể chẳng từ đâu hết và ngay cả khi tín đồ đang dấn thân vào hoạt động thể xác hoặc tâm trí thì tâm thức của y cũng có thể chìm đắm trong đại dương Tình thương của Thượng Đế vốn hầu như không có cảm thấy sự chia cách nào biểu thị đâu là chủ thể yêu thương và đâu là đối tượng yêu thương.

Mặc dù loại yêu thương này không dễ gì đạt được nhưng tiềm năng trau dồi nó vẫn tồn tại nơi mọi người vì Thượng Đế được lồng khuôn trong tâm hồn mọi người và chúng ta chỉ cần mở cánh cửa của đền thờ này ra là có được một linh ảnh về Đấng Thiêng Liêng với trọn vẹn Tình thương và Vẻ đẹp tràn ngập chúng ta, nâng tâm thức ta lên hiệp nhất với tâm thức Ngài. Chính loại linh ảnh này cho dẫu chỉ riêng phần và tạm bợ đã đưa tín đồ vào trạng thái ngây ngất xuất thần yêu thương và khi y từ trạng thái cao tột này giáng xuống, nó khiến cho y được tự túc tự cường và tràn đầy cực lạc khôn tả.

Trên đời này ta không thể đột nhiên đạt được bất cứ điều gì có giá trị chân thực mà không tinh tấn và ta không thể thu lượm được bất cứ điều gì nếu ta không kiên trì nỗ lực. Điều này đặc biệt đúng với những sự việc lớn lao trong cuộc sống vốn đã hiện diện bên trong ta dưới dạng tiềm tàng và ta được dự tính sẽ phát triển nó sớm muộn gì cũng trở thành một dạng chủ động bởi vì chúng là một phần trong di sản Thiêng liêng của ta. Chúng ta sẽ còn giữ cho bản thân mình thiếu cái di sản Thiêng liêng ấy đến chừng nào nữa thì điều đó tùy thuộc một phần vào nghiệp quả của ta và một phần vào ý thức phân biện của ta tức viveka giúp cho ta có thể phân biệt giữa điều có Thực và điều không có Thực, giữa điều hão huyền và điều có giá trị chân thực trường tồn. Nhưng nghiệp quả của ta đâu phải là không thể không cạn kiệt và năng lực phân biệt của ta chỉ đang yên ngủ. Nếu muốn ta có thể loại trừ cả hai chướng ngại ấy. Ta chỉ cần khởi sự và kiên trì tinh tấn. Vì vậy, mọi người tầm đạo có thể trau dồi tình thương Thượng Đế tới mức cao nhất để đạt cái sự Tự túc và yên bình của đấng Vĩnh hằng vốn cố hữu trong Tình thương ấy và ta không thể tìm thấy nó được nếu không có Tình thương đó.

Bhakti-Sūtra của Narada bao gồm 84 câu kinh. Ba câu kinh cuối cùng trình bày chi tiết hồng danh của một số đại Đạo sư thời xưa vốn xiển dương giáo lý sùng tín vì ích lợi của kẻ phàm phu. Vì những chi tiết ấy chẳng quan trọng về mặt lý thuyết hoặc thực hành và những kẻ nào không quen thuộc với kinh điển Ấn giáo ắt khó mà hiểu được chúng, cho nên ta bỏ qua ba câu kinh này.

 

-------------------------

 

 

 

HOME  sách   TIỂU SỬ    BẢN TIN   HÌNH ẢNH   thIỀN    BÀI VỞ   THƠ   gifts   TẾT 2006  QUEST  MAGAZINES